Όγκος παρωτίδας: πότε αφαιρείται χειρουργικά;
Η εμφάνιση ενός όγκου στην περιοχή της παρωτίδας, δηλαδή του μεγαλύτερου σιελογόνου αδένα, συχνά προκαλεί ανησυχία. Παρότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για καλοήθεις μορφές, η ύπαρξη όγκου σε αυτή την περιοχή του προσώπου απαιτεί προσεκτική διάγνωση και αντιμετώπιση από ειδικό ΩΡΛ χειρουργό. Ο όγκος παρωτίδας μπορεί να παρουσιάζεται με ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτεί χειρουργική αφαίρεση για προληπτικούς, λειτουργικούς ή ογκολογικούς λόγους.
Η παρωτίδα βρίσκεται μπροστά από το αυτί και εκτείνεται μέχρι τη γωνία της γνάθου. Μέσα από την ανατομία της διέρχεται το προσωπικό νεύρο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τις κινήσεις του προσώπου. Η παρουσία όγκου σε αυτή την περιοχή μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την αισθητική εικόνα του προσώπου, αλλά και τη νευρολογική του λειτουργία. Για τον λόγο αυτό, η σωστή διάγνωση, η έγκαιρη παρακολούθηση και – όταν ενδείκνυται – η χειρουργική αφαίρεση αποτελούν τα βασικά στάδια αντιμετώπισης.
Πώς αναγνωρίζεται ένας όγκος παρωτίδας;
Ένας όγκος παρωτίδας εντοπίζεται συνήθως ως μια ανώδυνη, αργά αυξανόμενη μάζα μπροστά ή κάτω από το αυτί. Οι περισσότεροι ασθενείς δεν εμφανίζουν άλλα συμπτώματα, ιδίως όταν πρόκειται για καλοήθη μορφώματα. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, όμως, ενδέχεται να παρατηρηθούν ασυμμετρίες στο πρόσωπο, πόνος, ή δυσλειτουργία στην κίνηση των μυών του προσώπου, κάτι που μπορεί να υποδηλώνει εμπλοκή του προσωπικού νεύρου.
Η διάγνωση ξεκινά με κλινική εξέταση από ΩΡΛ και στη συνέχεια υποστηρίζεται από απεικονιστικές εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα, μαγνητική ή αξονική τομογραφία. Επίσης, συχνά διενεργείται παρακέντηση με λεπτή βελόνα (FNA), ώστε να προσδιοριστεί η φύση του όγκου πριν από οποιαδήποτε θεραπευτική απόφαση.
Πότε αφαιρείται χειρουργικά ένας όγκος παρωτίδας;
Η απόφαση για τη χειρουργική αφαίρεση ενός όγκου στην παρωτίδα δεν βασίζεται αποκλειστικά στη διάγνωση κακοήθειας. Ακόμη και καλοήθεις όγκοι αφαιρούνται σε πολλές περιπτώσεις, καθώς η παραμονή τους ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα επιπλοκές, επέκταση σε τοπική μορφή ή ακόμη και μετατροπή σε κακοήθη μορφή, αν και σπάνια.
Οι κύριοι λόγοι για χειρουργική αφαίρεση περιλαμβάνουν:
- Την επιβεβαίωση ή υποψία κακοήθειας (με βάση την παρακέντηση ή την ταχύτητα ανάπτυξης)
- Την αύξηση του μεγέθους του όγκου, ακόμα και αν είναι καλοήθης
- Την εμφάνιση λειτουργικών προβλημάτων, όπως πόνος ή αδυναμία στους μύες του προσώπου
- Αισθητική αλλοίωση του προσώπου ή ψυχολογική επιβάρυνση του ασθενούς
- Την παρουσία σύνθετων μορφωμάτων, με πολλαπλές κυστικές ή στερεές περιοχές
Η προληπτική αφαίρεση ενός καλοήθους όγκου παρωτίδας μπορεί να αποτρέψει μελλοντικές επιπλοκές, όπως η διήθηση νεύρων ή η ανάγκη για πιο εκτεταμένη επέμβαση, εάν η κατάσταση εξελιχθεί.
Η χειρουργική διαδικασία: τι περιλαμβάνει η παρωτιδεκτομή
Η επέμβαση που πραγματοποιείται για την αφαίρεση ενός όγκου παρωτίδας ονομάζεται παρωτιδεκτομή. Πρόκειται για μια λεπτή χειρουργική πράξη που απαιτεί υψηλό βαθμό εξειδίκευσης, λόγω της στενής σχέσης του όγκου με το προσωπικό νεύρο. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι παρωτιδεκτομής:
- Επιπολής παρωτιδεκτομή, όταν ο όγκος βρίσκεται στον επιφανειακό λοβό της παρωτίδας
- Ολική παρωτιδεκτομή, όταν ο όγκος εκτείνεται και στον εν τω βάθει λοβό του αδένα
Η επέμβαση πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και περιλαμβάνει τον εντοπισμό και διατήρηση του προσωπικού νεύρου, προκειμένου να αποφευχθεί η πρόκληση μόνιμης νευρολογικής βλάβης. Ο χειρουργός, με τη βοήθεια ειδικών τεχνικών και συχνά νευροδιεγέρτη, απομακρύνει με ασφάλεια τον όγκο, αφήνοντας άθικτες τις κρίσιμες δομές του προσώπου.
Η διάρκεια της νοσηλείας είναι συνήθως 1–2 ημέρες, ενώ η πλήρης ανάρρωση διαρκεί μερικές εβδομάδες. Μετεγχειρητικά μπορεί να υπάρξει ελαφρύ οίδημα, αιμάτωμα ή παροδική υπαισθησία στο δέρμα γύρω από την τομή.
Πιθανές επιπλοκές και πρόγνωση
Παρόλο που η παρωτιδεκτομή είναι μια ασφαλής επέμβαση όταν διενεργείται από έμπειρο ΩΡΛ χειρουργό, δεν παύει να έχει δυνητικές επιπλοκές, όπως:
- Προσωρινή ή σπάνια μόνιμη αδυναμία του προσωπικού νεύρου
- Αιμάτωμα ή μόλυνση της περιοχής
- Παροδική διαταραχή στην αισθητικότητα του δέρματος
- Σύνδρομο Frey (εφίδρωση κατά τη μάσηση)
Η πρόγνωση για έναν όγκο παρωτίδας είναι εξαιρετική όταν η διάγνωση γίνει έγκαιρα και η αφαίρεση πραγματοποιηθεί σωστά. Οι περισσότεροι καλοήθεις όγκοι δεν επανεμφανίζονται μετά την πλήρη αφαίρεση, ενώ στην περίπτωση των κακοηθειών, η έγκαιρη παρέμβαση παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Ένας όγκος παρωτίδας δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με αδιαφορία. Παρότι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι καλοήθης, η σωστή αξιολόγηση, η στενή παρακολούθηση και η έγκαιρη χειρουργική αντιμετώπιση, όπου χρειάζεται, είναι σημαντικά για την αποφυγή επιπλοκών και τη διατήρηση της υγείας και της λειτουργικότητας του προσώπου. Αν έχετε παρατηρήσει οποιοδήποτε ύποπτο ογκίδιο στην περιοχή μπροστά ή κάτω από το αυτί, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε άμεσα έναν ειδικό ΩΡΛ χειρουργό.
