Άσκηση: 5 τρόποι να διατηρήσετε τη μύτη, τα αυτιά και τον λαιμό σας υγιή
Η άσκηση αποτελεί θεμέλιο για την καλή υγεία συνολικά, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Ωστόσο, όταν μιλάμε για τη φροντίδα του σώματος κατά τη διάρκεια της προπόνησης, συχνά επικεντρωνόμαστε μόνο σε μύες, αρθρώσεις και καρδιαγγειακή αντοχή, ξεχνώντας ότι και τα όργανα της περιοχής της κεφαλής και του λαιμού παίζουν σημαντικό ρόλο: η μύτη, τα αυτιά και ο λαιμός συμμετέχουν άμεσα στην αναπνοή, την οξυγόνωση, την επικοινωνία και τη θερμορύθμιση.
Όταν αυτά τα ευαίσθητα όργανα δεν προστατεύονται σωστά κατά την άσκηση, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα δυσφορία, μικροτραυματισμούς ή ακόμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα, ειδικά σε αθλητές που εκτίθενται σε συνθήκες εξωτερικού περιβάλλοντος ή ασκούνται έντονα.
Πώς μπορείτε να φροντίσετε τη μύτη, τα αυτιά και τον λαιμό σας, ώστε η άσκηση να παραμένει ωφέλιμη χωρίς επιπλοκές;
1. Προστασία της μύτης κατά την άσκηση. Σωστή αναπνοή και καθαρή ρινική κοιλότητα
Η μύτη είναι το πρώτο φίλτρο του οργανισμού στην είσοδο του αέρα. Φιλτράρει, θερμαίνει και υγραίνει τον εισπνεόμενο αέρα πριν αυτός φτάσει στους πνεύμονες. Κατά την άσκηση, οι ανάγκες του σώματος για οξυγόνο αυξάνονται και η ρινική αναπνοή γίνεται κρίσιμη.
Πολλοί ασκούμενοι συνηθίζουν να αναπνέουν από το στόμα λόγω ρινικής συμφόρησης, όμως αυτή η τακτική στερεί τον οργανισμό από τα οφέλη της φυσικής ρινικής αναπνοής και αυξάνει τον κίνδυνο ξηρότητας, ερεθισμών στον λαιμό και λοιμώξεων.
Η καθημερινή ρινική υγιεινή (με φυσιολογικό ορό ή ρινικά διαλύματα) μπορεί να βοηθήσει να διατηρηθεί η ρινική κοιλότητα καθαρή, ώστε η αναπνοή από τη μύτη να είναι απρόσκοπτη ακόμη και κατά την έντονη άσκηση. Επίσης, η αποφυγή αθλητικών δραστηριοτήτων σε περιβάλλον με ρύπανση ή υψηλή συγκέντρωση αλλεργιογόνων (όπως γύρη) είναι σημαντική για όσους πάσχουν από ρινίτιδα ή αλλεργίες.
2. Φροντίδα των αυτιών κατά τη διάρκεια της άσκησης
Τα αυτιά, και ειδικά ο έξω ακουστικός πόρος, είναι ευάλωτα σε καταστάσεις υγρασίας και εφίδρωσης. Όσοι γυμνάζονται συστηματικά, ειδικά σε συνθήκες υγρασίας ή σε υδάτινα περιβάλλοντα, μπορεί να εμφανίσουν ερεθισμούς, φαγούρα ή ακόμα και εξωτερική ωτίτιδα, που πρόκειται για μια φλεγμονή του εξωτερικού αυτιού που συνδέεται συχνά με τη συσσώρευση ιδρώτα, υγρασίας ή μικροβίων.
Είναι σημαντικό να διατηρείτε τα αυτιά σας στεγνά μετά από κάθε προπόνηση, να αποφεύγετε την υπερβολική χρήση ακουστικών (ειδικά in-ear τύπου) που δεν αφήνουν το δέρμα να αναπνεύσει, και να μην καθαρίζετε τα αυτιά με μπατονέτες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό ή να ωθήσουν το κερί βαθύτερα.
Εάν ασκείστε σε πισίνα, η χρήση ωτοασπίδων υψηλής ποιότητας και το καλό στέγνωμα των αυτιών μετά το μπάνιο βοηθά στην πρόληψη του «αυτιού του κολυμβητή».
3. Ο ρόλος του λαιμού. Αποφυγή ερεθισμών και φλεγμονών
Ο λαιμός είναι συχνός «στόχος» προβλημάτων κατά την άσκηση, ειδικά όταν αυτή πραγματοποιείται σε εξωτερικούς χώρους ή σε ψυχρό περιβάλλον. Η εισπνοή ψυχρού και ξηρού αέρα από το στόμα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του φάρυγγα και να προκαλέσει φαρυγγίτιδα, βραχνάδα ή αίσθημα καψίματος.
Για την αποφυγή αυτών των συμπτωμάτων, συνιστάται η προθέρμανση του σώματος πριν την έξοδο σε κρύο και η χρήση κασκόλ ή μάσκας γύρω από τον λαιμό και το στόμα, ώστε ο αέρας να προθερμαίνεται καθώς εισπνέεται.
Η σωστή ενυδάτωση είναι επίσης σημαντική. Κατά την άσκηση, η απώλεια υγρών μπορεί να ξηράνει τους βλεννογόνους του λαιμού, κάνοντάς τον πιο ευάλωτο σε μικροτραυματισμούς και ερεθισμούς. Η τακτική κατανάλωση μικρών ποσοτήτων νερού κατά τη διάρκεια της προπόνησης βοηθά στην υγεία και την ενυδάτωση του λαιμού.
4. Άσκηση σε συνθήκες που δεν επιβαρύνουν το αναπνευστικό
Το περιβάλλον όπου επιλέγει κανείς να ασκηθεί παίζει σημαντικό ρόλο στη γενική υγεία, αλλά και στην κατάσταση της μύτης, του λαιμού και των αυτιών. Η άσκηση σε εξωτερικό περιβάλλον με υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση ή σκόνη, όπως σε πόλεις με έντονη κυκλοφορία ή σε περιοχές με υψηλό δείκτη αλλεργιογόνων, μπορεί να επιβαρύνει το αναπνευστικό και να προκαλέσει ενοχλήσεις ή υποτροπή σε άτομα με χρόνια προβλήματα (π.χ. ρινίτιδα, αλλεργίες, άσθμα).
Ιδανικά, η άσκηση θα πρέπει να γίνεται σε ώρες που η ρύπανση είναι χαμηλή (νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα) και σε φυσικά περιβάλλοντα, με καθαρό αέρα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, η επιλογή κλειστών χώρων με καλό σύστημα εξαερισμού αποτελεί ασφαλέστερη εναλλακτική.
5. Άσκηση και συνολική φροντίδα της υγείας
Η άσκηση δεν είναι απλώς μια μηχανική δραστηριότητα αλλά πρόκειται και για μια πράξη αυτοφροντίδας. Όταν την εντάσσουμε σε μια γενικότερη κουλτούρα πρόληψης και προσοχής, τότε τα οφέλη της μεγιστοποιούνται.
Η τακτική επίσκεψη σε ειδικούς (όπως ο ωτορινολαρυγγολόγος) μπορεί να εντοπίσει προβλήματα που περνούν απαρατήρητα αλλά σχετίζονται με την άσκηση: για παράδειγμα, χρόνια ρινική απόφραξη που εμποδίζει την αθλητική απόδοση, ή ήπιες διαταραχές της ακοής που επιδεινώνονται από ακουστικά προπόνησης. Η πρόληψη και η γνώση των σωστών συνηθειών προστατεύουν μακροπρόθεσμα τη λειτουργία των αισθητηρίων οργάνων.
Η άσκηση είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο σημαντικούς συμμάχους της υγείας. Όμως, για να προσφέρει μακροχρόνια οφέλη, πρέπει να γίνεται με σεβασμό στις ανάγκες του σώματος στο σύνολό του και αυτό περιλαμβάνει τη μύτη, τα αυτιά και τον λαιμό. Η σωστή φροντίδα αυτών των οργάνων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την προπόνηση συμβάλλει στην πρόληψη ενοχλήσεων, στην καλύτερη αθλητική απόδοση και, τελικά, σε μια συνολικά υγιέστερη ζωή.
Αν παρατηρείτε συχνές ενοχλήσεις κατά την άσκηση, όπως ρινική συμφόρηση, ερεθισμό στον λαιμό ή αίσθημα πίεσης στα αυτιά, συμβουλευτείτε έναν ΩΡΛ. Με σωστή αξιολόγηση και καθοδήγηση, μπορείτε να συνεχίσετε να ασκείστε με ασφάλεια και χωρίς προβλήματα.
