Η ζαλάδα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες ενός ατόμου αλλά και την ποιότητα ζωής του. Δεν πρόκειται για πάθηση αλλά περισσότερο για σύμπτωμα που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και μπορεί να εκδηλωθεί ως αίσθηση περιστροφής, ζάλης ή αστάθειας.
Ποιες είναι οι 10 συχνότερες αιτίες που προκαλούν ζαλάδα;
1. Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV). Πρόκειται για την πιο κοινή αιτία ιλίγγου, που προκύπτει από τη συσσώρευση μικροσκοπικών σωματιδίων ασβεστίου στο εσωτερικό του αυτιού. Μπορεί να διαγνωστεί με το τεστ Dix-Hallpike, κατά την οποία η ξαφνική επανατοποθέτηση του κεφαλιού προκαλεί ίλιγγο, εάν υπάρχει BPPV. Αντιμετωπίζεται με τον ελιγμό Epley ή άλλες διαδικασίες για τη μετακίνηση των υπολειμμάτων ασβεστίου σε λιγότερο ευαίσθητη περιοχή του αυτιού.
2. Νόσος του Meniere. Περιλαμβάνει υπερβολική συσσώρευση υγρού στο εσωτερικό του αυτιού, επηρεάζοντας την ακοή και την ισορροπία. Για τη διάγνωση χρησιμοποιούνται ακουομετρικές εξετάσεις, εξετάσεις για τη λειτουργία του αιθουσαίου συστήματος και λήψη ιστορικού των συμπτωμάτων. Οι αλλαγές στη διατροφή (δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο), τα διουρητικά, οι ενέσεις ή η χειρουργική επέμβαση μπορεί να ανακουφίσουν τους ασθενείς.
3. Αιθουσαία νευρίτιδα. Πρόκειται για φλεγμονή του αιθουσαίου νεύρου η οποία συνήθως προκαλείται μετά από ιογενή λοίμωξη, που οδηγεί σε έντονα, ξαφνικά επεισόδια ιλίγγου. Για τη διάγνωση είναι απαραίτητη μια κλινική αξιολόγηση και ενδεχομένως τεστ ακοής για να αποκλειστούν άλλες παθήσεις. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με κορτικοστεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής και θεραπεία αιθουσαίας αποκατάστασης για να την επαναφορά της ισορροπίας.
4. Λαβυρινθίτιδα. Μια λοίμωξη του εσωτερικού αυτιού που δεν προκαλεί μόνο ζάλη αλλά και συμπτώματα απώλειας ακοής. Πραγματοποιείται εξέταση και τεστ ακοής για την επιβεβαίωση της φλεγμονής του εσωτερικού αυτιού. Αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά εάν υπάρχει υποψία βακτηριακής λοίμωξης, μαζί με στεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής.
5. Ίλιγγος που σχετίζεται με ημικρανία. Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό των ημικρανιών και του ιλίγγου που προκαλείται από αυτές. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα για την ημικρανία και την αντιμετώπιση των οξέων κρίσεων ημικρανίας.
6. Ακουστικό νευρίνωμα. Πρόκειται για έναν καλοήθη όγκο στο κρανιακό νεύρο που επηρεάζει την ακοή και την ισορροπία. Απαιτούνται μαγνητικές τομογραφίες για την απεικόνιση του όγκου ενώ η θεραπεία περιλαμβάνει παρακολούθηση, χειρουργική αφαίρεση ή ακτινοχειρουργική ανάλογα με το μέγεθος και την ανάπτυξη του όγκου.
7. Ορθοστατική υπόταση. Πρόκειται για μια μορφή χαμηλής αρτηριακής πίεσης που προκύπτει όταν σηκώνεστε από καθιστή ή ξαπλωμένη θέση, προκαλώντας ζάλη ή λιποθυμία. Η διάγνωση γίνεται με μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης ενώ οι ασθενείς κάθονται και στη συνέχεια όταν στέκονται. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με αύξηση της πρόσληψης αλατιού και υγρών, με φαρμακευτική αγωγή για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης και χρήση καλτσών συμπίεσης.
8. Αφυδάτωση και υπογλυκαιμία. Η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών ή η σημαντική πτώση του σακχάρου στο αίμα μπορεί να οδηγήσει σε ζαλάδα. Απαιτούνται εξετάσεις αίματος για τη διάγνωση. Για την αντιμετώπιση είναι απαραίτητη η ενυδάτωση με υγρά και ηλεκτρολύτες και αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας της υπογλυκαιμίας.
9. Παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής. Πολλά φάρμακα, όπως εκείνα για την αρτηριακή πίεση ή τα αντικαταθλιπτικά, μπορεί να προκαλέσουν ζαλάδα ως παρενέργεια. Σε αυτή την περίπτωση εξετάζεται η προσαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής, υπό ιατρική παρακολούθηση.
10. Ζάλη λόγω ηλικίας. Η γήρανση προκαλεί αλλαγές στο εσωτερικό αυτί καθώς και στην όραση και τη μυϊκή δύναμη, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα ισορροπίας. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με εκπαίδευση ισορροπίας, φυσικοθεραπεία και τροποποιήσεις στο περιβάλλον διαβίωσης.
Πρόληψη της ζαλάδας
Η ζαλάδα μπορεί να προληφθεί με
- αποτελεσματική διαχείριση των χρόνιων καταστάσεων υγείας.
- διατήρηση καλού επιπέδου ενυδάτωσης
- υπεύθυνη χρήση φαρμάκων
- τακτικές εξετάσεις με τον γιατρό για την παρακολούθηση των συμπτωμάτων και την προσαρμογή των θεραπειών ανάλογα με τις ανάγκες.
Η ζάλη είναι ένα σύμπτωμα και όχι πάθηση γι’ αυτό και οι υποκείμενες αιτίες της είναι ποικίλες. Η ακριβής διάγνωση είναι πολύ σημαντική για την αποτελεσματική θεραπεία, γι’ αυτό και η επίσκεψη σε έναν ΩΡΛ είναι απαραίτητη εάν η ζαλάδα επιμένει.
