Αναπνοή από το στόμα: οι κρυφοί κίνδυνοι για την υγεία
Η αναπνοή αποτελεί μία από τις βασικότερες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Η φυσιολογική πορεία της αναπνοής πραγματοποιείται από τη μύτη, καθώς ο αέρας διέρχεται μέσα από τις ρινικές κοιλότητες όπου φιλτράρεται, υγραίνεται και θερμαίνεται πριν φτάσει στους πνεύμονες. Ωστόσο, σε πολλούς ανθρώπους παρατηρείται η συνήθεια ή η αναγκαιότητα να αναπνέουν από το στόμα. Αν και πολλοί θεωρούν πως πρόκειται για μία αθώα εναλλακτική οδό, η αναπνοή από το στόμα κρύβει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία που συχνά περνούν απαρατήρητοι.
Στην παιδική και την ενήλικη ζωή, η αναπνοή από το στόμα μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα με τρόπους που οι περισσότεροι δεν υποψιάζονται, όπως κόπωση, πονοκέφαλοι και συχνές λοιμώξεις.
Πώς λειτουργεί η αναπνοή από τη μύτη και γιατί είναι τόσο σημαντική;
Κατά τη διέλευση του αέρα από τη μύτη, ο οργανισμός επωφελείται από μια σειρά φυσιολογικών μηχανισμών που προστατεύουν το αναπνευστικό σύστημα. Οι ρινικές βλεφαρίδες και το βλεννογόνο φίλτρο συγκρατούν σωματίδια σκόνης, μικροοργανισμούς και αλλεργιογόνα, εμποδίζοντάς τα να φτάσουν στους πνεύμονες. Παράλληλα, ο αέρας θερμαίνεται και υγραίνεται, μειώνοντας τον κίνδυνο ερεθισμών και φλεγμονών στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Επιπλέον, η αναπνοή από τη μύτη διευκολύνει τη σωστή ρύθμιση της πίεσης μεταξύ του μέσου αυτιού και της ατμόσφαιρας, και υποστηρίζει τη σωστή λειτουργία της ακοής. Ο αέρας που διέρχεται από τις ρινικές κοιλότητες ενεργοποιεί επίσης τη σωστή ανάπτυξη των οστικών δομών του προσώπου, ιδιαίτερα στα παιδιά.
Τι προκαλεί την αναπνοή από το στόμα
Η αναπνοή από το στόμα δεν είναι πάντα μία συνειδητή επιλογή. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, είναι αποτέλεσμα κάποιας υποκείμενης δυσλειτουργίας που παρεμποδίζει τη φυσιολογική δίοδο του αέρα από τη μύτη. Τα αίτια μπορεί να είναι πολλά:
- ρινική συμφόρηση λόγω αλλεργιών,
- υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια),
- πολύποδες,
- στραβό ρινικό διάφραγμα,
- χρόνια ιγμορίτιδα ή ακόμα και
- παροδικές ιογενείς λοιμώξεις.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η στοματική αναπνοή ξεκινά λόγω κάποιας προσωρινής αιτίας, αλλά με την πάροδο του χρόνου εδραιώνεται ως χρόνια συνήθεια, ακόμα και όταν η αρχική αιτία έχει παρέλθει.
Οι επιπτώσεις της αναπνοής από το στόμα
Η αναπνοή από το στόμα μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε πολλά συστήματα του σώματος.
- Ένα από τα πρώτα σημεία που επηρεάζονται είναι το αναπνευστικό σύστημα. Ο αέρας που εισέρχεται από το στόμα δεν υγραίνεται ούτε θερμαίνεται επαρκώς, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα ξηρότητας του φάρυγγα, συχνών ερεθισμών και λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού. Η ξηρότητα μπορεί να προκαλεί πόνο στον λαιμό, δυσάρεστη αναπνοή και έντονη δίψα, ιδιαίτερα κατά τις πρωινές ώρες.
- Στην παιδική ηλικία, η χρόνια αναπνοή από το στόμα μπορεί να επηρεάσει τη διαμόρφωση του προσώπου, προκαλώντας χαρακτηριστικά όπως στενό άνω χείλος, προτεταμένη κάτω γνάθο και κακή σύγκλειση των δοντιών. Επιπλέον, η ανεπαρκής ρινική αναπνοή συνδέεται με την εμφάνιση δυσλειτουργιών στην ανάπτυξη του προσώπου και της γνάθου, με πιθανά αποτελέσματα τα ορθοδοντικά προβλήματα και δυσκολίες στη μάσηση και την ομιλία.
- Η αναπνοή από το στόμα έχει επίσης αρνητικές συνέπειες στον ύπνο. Όταν ένα άτομο αναπνέει από το στόμα κατά τη διάρκεια της νύχτας, παρατηρούνται συχνότερα ροχαλητό, ανήσυχος ύπνος, διακεκομμένος ύπνος ή ακόμα και αποφρακτική υπνική άπνοια. Τα παιδιά που αναπνέουν από το στόμα είναι πιθανό να παρουσιάζουν υπερκινητικότητα, μαθησιακές δυσκολίες και μειωμένη συγκέντρωση, γεγονός που συνδέεται με τη διαταραγμένη οξυγόνωση του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Στους ενήλικες, η χρόνια αναπνοή από το στόμα μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση κόπωσης, κεφαλαλγιών, μειωμένης απόδοσης στην εργασία και αυξημένου κινδύνου για καρδιοαγγειακά προβλήματα, ιδίως όταν συνοδεύεται από υπνική άπνοια.
- Η αναπνοή από το στόμα επηρεάζει επίσης και την υγεία του ίδιου του στόματος. Η ξηρότητα της στοματικής κοιλότητας διαταράσσει τη φυσιολογική ισορροπία των μικροβίων, αυξάνοντας τον κίνδυνο για τερηδόνα, ουλίτιδα και περιοδοντική νόσο. Η ξηροστομία αποτελεί και αιτία της κακοσμίας του στόματος.
Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση
Η αναπνοή από το στόμα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κάτι ασήμαντο. Όταν δεν αντιμετωπίζεται, μπορεί να επιφέρει σταδιακές αλλά ουσιαστικές βλάβες τόσο στη λειτουργία του αναπνευστικού όσο και στη γενικότερη υγεία του ατόμου. Η σωστή αξιολόγηση από έναν εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο είναι απαραίτητη προκειμένου να εντοπιστούν οι αιτίες που προκαλούν τη στοματική αναπνοή.
Η θεραπεία περιλαμβάνει τη διόρθωση των ανατομικών ή λειτουργικών παραγόντων που προκαλούν τη ρινική απόφραξη. Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να απαιτηθεί συντηρητική αντιμετώπιση με φαρμακευτική αγωγή (π.χ. αποσυμφορητικά, ρινικά σπρέι), χειρουργική αποκατάσταση ανατομικών ανωμαλιών όπως στραβό διάφραγμα ή υπερτροφικά κρεατάκια, αλλά και υποστήριξη από ειδικό λογοθεραπευτή ή ορθοδοντικό όταν κρίνεται απαραίτητο.
Η αλλαγή στη σωστή ρινική αναπνοή μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα όχι μόνο στην αναπνοή αλλά και την καθημερινή ευεξία, τη συγκέντρωση και τον ύπνο.
Η αναπνοή από το στόμα είναι μια συνήθεια που συχνά περνά απαρατήρητη, αλλά επιβαρύνει ουσιαστικά την υγεία όταν διαρκεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Από χρόνιες λοιμώξεις και διαταραχές ύπνου μέχρι προβλήματα στην ανάπτυξη του προσώπου στα παιδιά και αυξημένο καρδιολογικό κίνδυνο στους ενήλικες, οι συνέπειες είναι πολυεπίπεδες και σημαντικές.
Η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμετώπιση του προβλήματος μπορούν να αποτρέψουν την επιδείνωση της κατάστασης. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.
