Η φαγούρα στα αυτιά μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητική κατάσταση καθώς πρόκειται για επίμονη αίσθηση που μπορεί να συνοδεύεται και από συμπτώματα όπως ερυθρότητα, πόνο ή εκκρίσεις από τον ακουστικό πόρο. Μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, καθεμία από τις οποίες απαιτεί μια συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση και μπορεί να αποτελεί ένδειξη υποκείμενων προβλημάτων υγείας. Η φαγούρα στα αυτιά, εκτός από το να δυσκολέψει την καθημερινότητα των ασθενών, μπορεί να προκαλέσει και διάφορες επιπλοκές εάν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί σωστά.
Τι προκαλεί τη φαγούρα στα αυτιά;
Οι λόγοι πίσω από τη συνεχή φαγούρα στα αυτιά μπορεί να είναι ποικίλοι. Οι κυριότεροι από αυτούς είναι:
- Συσσώρευση κεριού στο αυτί. Το κερί του αυτιού παράγεται φυσιολογικά για να προστατεύει και να λιπαίνει τον ακουστικό πόρο και να παγιδεύει τη σκόνη και τα υπολείμματα. Ωστόσο, η υπερβολική συγκέντρωση κεριού στο αυτί μπορεί να ερεθίσει το ευαίσθητο δέρμα του ακουστικού πόρου, προκαλώντας φαγούρα. Η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί από ενδεχόμενο λανθασμένο τρόπο καθαρισμού, όπως με η λανθασμένη χρήση μπατονέτας, η οποία μπορεί να ωθήσει το κερί βαθύτερα στον ακουστικό πόρο.
- Διάφορες λοιμώξεις στα αυτιά. Οι λοιμώξεις στα αυτιά, κυρίως η εξωτερική ωτίτιδα και οι μυκητιασικές λοιμώξεις, προκαλούν συνήθως φαγούρα στα αυτιά. Οι βακτηριακές λοιμώξεις, οι οποίες συνήθως είναι αποτέλεσμα της έκθεσης στο νερό (για παράδειγμα το αυτί του κολυμβητή), προκαλούν φλεγμονή και δημιουργούν ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη βακτηρίων. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις μπορεί να αναπτυχθούν λόγω υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών, προκαλώντας κνησμό ο οποίος μπορεί να διαρκεί.
- Δερματικές αλλεργίες. Η δερματίτιδα εξ επαφής στον ακουστικό πόρο μπορεί να προκύψει από αλλεργίες σε προϊόντα που έρχονται σε άμεση επαφή με το εσωτερικό του αυτιού, όπως τα προϊόντα για τα μαλλιά, τα ακουστικά ή οι ωτοασπίδες. Η αλλεργική αντίδραση προκαλεί φλεγμονή, η οποία με τη σειρά της προκαλεί φαγούρα στα αυτιά και δυσφορία.
- Έκζεμα και ψωρίαση. Πρόκειται για δερματικές παθήσεις οι οποίες μπορεί να επεκταθούν στον ακουστικό πόρο. Το έκζεμα στο αυτί προκαλεί ξηρότητα στο δέρμα και έντονη φαγούρα, ενώ η ψωρίαση μπορεί να προκαλέσει μικρές κύστες οι οποίες μπορεί να αιμορραγήσουν, επιδεινώνοντας τη φαγούρα και συνδυάζοντάς την με πόνο.
- Τροφικές αλλεργίες. Αν και λιγότερο συχνές, οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να εκδηλωθούν με φαγούρα στο αυτί ως μέρος μιας αλλεργικής αντίδρασης, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και άλλα πιο τυπικά συμπτώματα όπως πρήξιμο και γαστρεντερικά προβλήματα.
Διαδικασία διάγνωσης
Η διάγνωση ξεκινά με ένα λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς (για ενδεχόμενη έκθεση σε περιβάλλοντα που ευνοούν τις λοιμώξεις, τη διερεύνηση των συμπτωμάτων, ή τυχόν οικογενειακό ιστορικό σε αλλεργίες ή δερματικές παθήσεις). Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει και εξέταση του ακουστικού πόρου και του τυμπάνου με ωτοσκόπιο για ενδείξεις συσσώρευσης κεριού, φλεγμονής ή εκκρίσεων, εξετάσεις για αλλεργίες, λήψη επιχρισμάτων από το αυτί για τον εντοπισμό τυχών βακτηρίων ή μυκήτων και της αντίστοιχης λοίμωξης, απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία (σε σοβαρές περιπτώσεις).
Πώς αντιμετωπίζεται η φαγούρα στα αυτιά;
Η θεραπεία για τη φαγούρα στα αυτιά προσαρμόζεται ανάλογα με την υποκείμενη αιτία και μπορεί να περιλαμβάνει:
- Απομάκρυνση του κεριού του αυτιού από κάποιον ειδικό, για την ασφαλή αφαίρεση και την ανακούφιση από τον ερεθισμό.
- Διαχείριση της λοίμωξης με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης.
- Διαχείριση των αλλεργιών με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της φλεγμονής και των αλλεργικών αντιδράσεων.
- Αντιμετώπιση του εκζέματος και της ψωρίασης, με τοπικές αλοιφές ή κρέμες, για τη διαχείριση των εξάρσεων και τον έλεγχο των συμπτωμάτων.
- Αλλαγές στη διατροφή προκειμένου να αποκλειστεί το επίμαχο τρόφιμο, με τη βοήθεια διατροφολόγου ή αλλεργιολόγου.
Η φαγούρα στα αυτιά που διαρκεί μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τη διαχείριση της υποκείμενης αιτίας που την προκαλεί, είτε αυτή είναι το κερί που έχει συγκεντρωθεί, μια λοίμωξη στα αυτιά, μια δερματική ή διατροφική αλλεργία.
