Παροσμία: πώς αντιμετωπίζεται η διαφορετική αντίληψη των οσμών
Η παροσμία είναι μια λιγότερο γνωστή, αλλά σοβαρή κατάσταση στην οποία οι πάσχοντες αντιλαμβάνονται με διαφορετικό από τον φυσιολογικό τρόπο τις καθημερινές οσμές. Οι συνήθεις οσμές δηλαδή γίνονται αντιληπτές ως δυσάρεστες ή εντελώς διαφορετικές από ό,τι πραγματικά είναι. Η παροσμία συνδέθηκε τα τελευταία χρόνια με την πανδημία του COVID-19, ωστόσο η πάθηση περιλαμβάνει αιτίες και επιπτώσεις που υπερβαίνουν το πεδίο των ιογενών λοιμώξεων.
Οι αιτίες που ευθύνονται για την παροσμία
Οι παράγοντες που ευθύνονται για την παροσμία μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ιογενείς λοιμώξεις, όπως ο COVID-19, το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη, μπορούν να βλάψουν τους οσφρητικούς νευρώνες, προκαλώντας διαταραχές της όσφρησης που μπορεί να είναι προσωρινές ή και χρόνιες.
- Νευρολογικές παθήσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η νόσος του Πάρκινσον ή η νόσος του Χάντινγκτον μπορούν να βλάψουν τις νευρολογικές οδούς που εμπλέκονται στην αντίληψη της όσφρησης.
- Τραυματισμούς στο κεφάλι, όπως για παράδειγμα από ατυχήματα, οι οποίοι μπορούν να βλάψουν τμήματα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την επεξεργασία των οσμών, οδηγώντας σε παροσμία.
- Χρόνια ρινοκολπίτιδα, μια φλεγμονή των ιγμορείων η οποία επηρεάζει την ακριβή αντίληψη των οσμών.
- Έκθεση σε χημικές ουσίες όπως διαλύτες ή φυτοφάρμακα, η οποία μπορεί να βλάψει τα οσφρητικά νεύρα ή τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την όσφρηση.
Τα συμπτώματα και η διαδικασία διάγνωσης της παροσμίας
Το κύριο σύμπτωμα της παροσμίας είναι η αλλοιωμένη αντίληψη των οσμών. Οι πάσχοντες αναφέρουν ότι ακόμα και οι πιο οικείες μυρωδιές, όπως ο καφές ή η προετοιμασία φαγητού, γίνονται δύσοσμες ή περίεργες. Η παροσμία μπορεί να διαταράξει τις διατροφικές συνήθειες καθώς αλλάζει τη γεύση των τροφίμων (όπως την αντιλαμβάνεται ο ασθενής) αλλά και να προκαλέσει προβλήματα στην ασφάλειά τους λόγω της αδυναμίας των ασθενών να αναγνωρίσουν οσμές που είναι επικίνδυνες.
Η διάγνωση της παροσμίας είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει λήψη πλήρους ιατρικού ιστορικού σχετικά με την έναρξη των συμπτωμάτων και τις πιθανές αιτίες, κλινική εξέταση για την αξιολόγηση της δομής της μύτης για τυχόν αποφράξεις ή φλεγμονές που μπορεί να συμβάλλουν στις διαταραχές της όσφρησης, τεστ όσφρησης για την αξιολόγηση της ακρίβειας στην αντίληψη της όσφρησης, διενέργεια μαγνητικής ή αξονικής τομογραφίας για τον έλεγχο τυχόν ανατομικών ή νευρολογικών ανωμαλιών, αξιολόγηση από νευρολόγο για τον αποκλεισμό ή την επιβεβαίωση νευρολογικών ασθενειών που επηρεάζουν τη λειτουργία της όσφρησης.
Τρόποι αντιμετώπισης της παροσμίας
Οι θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της παροσμίας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την υποκείμενη αιτία που προκάλεσε την πάθηση. Σε γενικές γραμμές η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση της λοίμωξης
- Ρινικά σπρέι και κορτικοστεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής στις ρινικές διόδους
- Τακτική έκθεση του ασθενή σε μια ποικιλία οσμών. Αυτή η τακτική μπορεί να βοηθήσει στην επαναφορά της αντίληψης του εγκεφάλου για τις οσμές.
Πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη παρέμβαση των ειδικών
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της παροσμίας είναι πολύ σημαντική. Δεδομένου ότι η πάθηση μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη νευρολογικών ασθενειών ή σημαντικών προβλημάτων στα ιγμόρεια, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει περαιτέρω επιπλοκές και ενδεχομένως να επιβραδύνει την εξέλιξη των υποκείμενων παθήσεων. Επιπλέον, η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να συμβάλει στον μετριασμό των επιπτώσεων που έχει η παροσμία στην ποιότητα ζωής, βοηθώντας τους ασθενείς να προσαρμοστούν ταχύτερα στα νέα δεδομένα.
Η παροσμία διαταράσσει σημαντικά την αίσθηση της όσφρησης, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό τις διατροφικές συνήθειες των ασθενών, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις αλλά και τη συνολική ποιότητα της ζωής τους. Δεδομένου ότι μπορεί να συνδέεται με πιο σοβαρές υποκείμενες καταστάσεις υγείας, όπως προβλήματα νευρολογικής φύσης, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι ασθενείς να απευθύνονται στους ειδικούς όσο το δυνατόν πιο σύντομα από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων προκειμένου να αξιολογήσουν την κατάστασή τους, να μπορέσουν να τη διαχειριστούν και να προλάβουν και ενδεχόμενες επιπλοκές.
