Η αισθητηριακή απώλεια ακοής είναι ένας από τους πιο συχνούς τύπους βαρηκοΐας και επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Οφείλεται σε βλάβη του έσω αυτιού ή του ακουστικού νεύρου, γεγονός που επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να ακούει και να επεξεργάζεται τους ήχους. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, η αισθητηριακή απώλεια ακοής είναι πιο συχνή σε ηλικιωμένα άτομα, αλλά η γήρανση δεν είναι η μοναδική αιτία. Η πάθηση μπορεί να προκύψει και από περιβαλλοντικούς ή γενετικούς παράγοντες.
Τι είναι η αισθητηριακή απώλεια ακοής;
Η αισθητηριακή απώλεια ακοής είναι μια μορφή βαρηκοΐας που προκύπτει από βλάβες στα τριχωτά κύτταρα του κοχλία ή στο ακουστικό νεύρο. Ο κοχλίας είναι το βασικό όργανο της ακοής, το οποίο μετατρέπει τα ηχητικά κύματα σε ηλεκτρικά σήματα, τα οποία στη συνέχεια μεταδίδονται στον εγκέφαλο μέσω του ακουστικού νεύρου. Όταν αυτά τα συστήματα υποστούν βλάβη, ο ήχος δεν μπορεί να επεξεργαστεί σωστά, με αποτέλεσμα να προκύπτει απώλεια ακοής.
Η αισθητηριακή απώλεια ακοής μπορεί να είναι:
- Ξαφνική ή προοδευτική, δηλαδή μπορεί να εμφανιστεί απότομα ή να εξελίσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.
- Μονόπλευρη ή αμφίπλευρη, δηλαδή μπορεί να επηρεάζει το ένα ή και τα δύο αυτιά.
- Ήπια, μέτρια ή σοβαρή. Ο βαθμός της απώλειας ακοής ποικίλει ανάλογα με την έκταση της βλάβης.
Αιτίες της αισθητηριακής απώλειας ακοής
Η αισθητηριακή απώλεια ακοής μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες. Οι πιο συνηθισμένοι είναι:
1. Ηλικιακή εκφύλιση (Πρεσβυακουσία)
Η πρεσβυακουσία είναι η πιο συχνή αιτία αισθητηριακής απώλειας ακοής και σχετίζεται με τη φυσιολογική γήρανση του ακουστικού συστήματος. Με την πάροδο του χρόνου, τα τριχωτά κύτταρα του κοχλία εκφυλίζονται, μειώνοντας προοδευτικά την ακοή, ιδιαίτερα στις υψηλές συχνότητες.
2. Έκθεση σε δυνατούς ήχους (Νευροαισθητήρια βαρηκοΐα από θόρυβο)
Η παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς ήχους μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη στα τριχωτά κύτταρα του κοχλία. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω:
- Δουλειάς σε βιομηχανικό ή θορυβώδες περιβάλλον
- Συχνής ακρόασης μουσικής σε υψηλή ένταση με ακουστικά
- Ακουστικού τραύματος, για παράδειγμα από έκθεση σε εκρήξεις ή πυροβολισμούς
3. Γενετικοί παράγοντες
Ορισμένες μορφές αισθητηριακής απώλειας ακοής είναι κληρονομικές και μπορεί να εμφανιστούν από τη γέννηση ή να αναπτυχθούν αργότερα στη ζωή.
4. Ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις
Λοιμώξεις όπως η μηνιγγίτιδα, η ιλαρά, η παρωτίτιδα και η συγγενής ερυθρά μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο κοχλιακό νεύρο ή στο ακουστικό σύστημα, προκαλώντας απώλεια ακοής.
5. Ωτοτοξικά φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα, όπως συγκεκριμένα αντιβιοτικά, φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη χημειοθεραπεία, διουρητικά και μεγάλης δόσης ασπιρίνη, μπορούν να βλάψουν το έσω αυτί και να οδηγήσουν σε μόνιμη βαρηκοΐα.
6. Τραυματισμοί στο κεφάλι ή το αυτί
Ένα ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον κοχλία ή το ακουστικό νεύρο, επηρεάζοντας την ακοή.
7. Αυτοάνοσες και νευρολογικές παθήσεις
Παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή αυτοάνοσες διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν το νευρικό σύστημα και την ακοή.
Συμπτώματα της αισθητηριακής απώλειας ακοής
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή ανάλογα με τη σοβαρότητα της απώλειας και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία στην κατανόηση ομιλίας, ειδικά σε θορυβώδες περιβάλλον
- Αίσθηση ότι οι ήχοι είναι σε σίγαση ή παραμορφωμένοι
- Εμβοές (βουητό στα αυτιά)
- Δυσκολία στον εντοπισμό της κατεύθυνσης των ήχων
- Αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων λόγω δυσκολίας στην επικοινωνία
Η διάγνωση της αισθητηριακής απώλειας ακοής γίνεται μέσω ειδικών εξετάσεων όπως η ακουομετρία, η οποία καταγράφει το εύρος και την ένταση της ακοής, τυμπανομετρία, η οποία ελέγχει την κατάσταση του μέσου αυτιού και ακουστικά προκλητά δυναμικά, τα οποία αξιολογούν τη λειτουργία του ακουστικού νεύρου.
Πώς αντιμετωπίζεται η αισθητηριακή απώλεια ακοής;
Η θεραπεία της αισθητηριακής απώλειας ακοής εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητά της. Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:
- Χρήση ακουστικών βαρηκοΐας, τα οποία βοηθούν στην ενίσχυση των ήχων και τη βελτίωση της επικοινωνίας.
- Κοχλιακά εμφυτεύματα, για σοβαρές περιπτώσεις στις οποίες τα ακουστικά βαρηκοΐας δεν επαρκούν.
- Φαρμακευτική αγωγή, σε περιστατικά που η απώλεια ακοής οφείλεται σε φλεγμονή ή αυτοάνοση πάθηση.
- Αποφυγή ωτοτοξικών φαρμάκων, σε περιπτώσεις φαρμακευτικής πρόκλησης της απώλειας ακοής.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης αισθητηριακής απώλειας ακοής περιορίστε την έκθεση σε θόρυβο και χρησιμοποιήστε προστατευτικά αυτιών, αποφύγετε τη χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων χωρίς ιατρική συμβουλή, ακολουθήστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής με σωστή διατροφή και άσκηση και επισκεφθείτε τακτικά ΩΡΛ για προληπτικούς ελέγχους
Η αισθητηριακή απώλεια ακοής μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, αλλά με την έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη αντιμετώπιση, είναι δυνατόν να βελτιωθεί η επικοινωνία και η καθημερινότητα των ασθενών. Επικοινωνήστε με έναν ειδικό με την εμφάνιση των πρώτων κιόλας συμπτωμάτων.
