Πολύποδας λάρυγγα: πώς προκαλείται και πώς αντιμετωπίζεται
Ο πολύποδας λάρυγγα είναι μία καλοήθης αλλοίωση που αναπτύσσεται στις φωνητικές χορδές και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της φωνής. Αν και δεν είναι κακοήθης βλάβη, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινότητα ενός ανθρώπου, προκαλώντας αλλοίωση της φωνής, δυσκολία στην ομιλία, ακόμη και πόνο κατά την ομιλία ή την κατάποση. Πρόκειται για μία πάθηση που αφορά συχνά άτομα που χρησιμοποιούν επαγγελματικά τη φωνή τους, όπως δάσκαλοι και τραγουδιστές.
Τι είναι ο πολύποδας λάρυγγα;
Ο πολύποδας λάρυγγα είναι μια καλοήθης αλλοίωση που αναπτύσσεται στις φωνητικές χορδές, δηλαδή στις δύο μικρές μυϊκές δομές που βρίσκονται στο εσωτερικό του λάρυγγα και είναι υπεύθυνες για την παραγωγή φωνής. Η βλάβη αυτή έχει συνήθως τη μορφή μικρού όγκου ή εξογκώματος και συχνά εντοπίζεται στη μέση του ελεύθερου χείλους των φωνητικών χορδών – το σημείο δηλαδή που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δόνηση κατά την ομιλία.
Οι πολύποδες μπορεί να είναι μονήρεις ή και αμφοτερόπλευροι, ανάλογα με την αιτία και τη διάρκεια ερεθισμού. Η εμφάνιση τους συχνά συγχέεται με τα οζίδια φωνητικών χορδών, ωστόσο οι πολύποδες είναι πιο μαλακοί και εμφανίζονται συχνά μετά από οξύ τραυματισμό ή υπερβολική καταπόνηση.
Πώς προκαλείται ο πολύποδας λάρυγγα;
Η πιο κοινή αιτία δημιουργίας ενός πολύποδα λάρυγγα είναι η φωνητική καταπόνηση. Η υπερβολική ή λανθασμένη χρήση της φωνής — όπως δυνατή ομιλία, φωνές, τραγούδι χωρίς σωστή τεχνική ή παρατεταμένη χρήση χωρίς ξεκούραση — προκαλεί μικροτραυματισμούς στις φωνητικές χορδές. Με τον καιρό, αυτοί οι τραυματισμοί οδηγούν σε φλεγμονή και στη δημιουργία οιδήματος που μπορεί να εξελιχθεί σε πολύποδα.
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξη πολύποδα λάρυγγα περιλαμβάνουν:
- Κάπνισμα, που επηρεάζει άμεσα το επιθήλιο των φωνητικών χορδών.
- Γαστροοισοφαγική ή λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση, που προκαλεί ερεθισμό των φωνητικών χορδών.
- Αλλεργίες και χρόνια φλεγμονή του ανώτερου αναπνευστικού.
- Ορμονικές διαταραχές, ιδιαίτερα σε γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Ο πολύποδας λάρυγγα παρουσιάζεται με συμπτώματα που σχετίζονται κυρίως με τη φωνή. Τα πιο συνηθισμένα είναι:
- Βραχνάδα ή αλλοίωση της χροιάς της φωνής
- Μειωμένη ένταση φωνής
- Αίσθημα κόπωσης κατά την ομιλία
- Αίσθημα ξένου σώματος στον λαιμό
- Δυσκολία ή και πόνος κατά την ομιλία
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί δυσφαγία ή βήχας
Τα συμπτώματα τείνουν να επιδεινώνονται με την ομιλία και να υποχωρούν με την ανάπαυση της φωνής.
Η διάγνωση γίνεται από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο, κυρίως με τη χρήση ενδοσκόπησης ή λαρυγγοσκόπησης. Με την ενδοσκόπηση, ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα λεπτό ενδοσκόπιο με κάμερα για να εξετάσει τις φωνητικές χορδές και να εντοπίσει τον πολύποδα. Επιπλέον, μπορεί να χρειαστεί και στοβοσκοπική εξέταση, η οποία καταγράφει τις δονήσεις των φωνητικών χορδών σε αργή κίνηση, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την κινητικότητα και την έκταση της βλάβης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, και κυρίως για διαφορική διάγνωση από κακοήθεις βλάβες, ο γιατρός μπορεί να συστήσει βιοψία, ειδικά αν ο πολύποδας έχει άτυπα χαρακτηριστικά.
Ποια είναι η θεραπεία για τον πολύποδα λάρυγγα;
Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από το μέγεθος του πολύποδα, τα συμπτώματα και τη διάρκεια ύπαρξής του. Σε ήπιες περιπτώσεις, ειδικά αν η βλάβη είναι πρόσφατη, μπορεί να προταθεί συντηρητική αντιμετώπιση, η οποία περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση της φωνής, δηλαδή αποφυγή ομιλίας ή τραγουδιού για συγκεκριμένο διάστημα.
- Αντιφλεγμονώδη ή κορτικοστεροειδή σπρέι
- Αντιμετώπιση παραγόντων όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Λογοθεραπεία, με στόχο την εκμάθηση σωστής τεχνικής φώνησης
Ωστόσο, σε περιπτώσεις που ο πολύποδας επιμένει ή προκαλεί έντονη δυσφωνία, συνίσταται χειρουργική αφαίρεση μέσω μικρολαρυγγοσκόπησης με λέιζερ. Πρόκειται για μία ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα όταν συνδυάζεται με μετεγχειρητική φωνοθεραπεία.
Οι περισσότεροι ασθενείς με πολύποδα λάρυγγα παρουσιάζουν πλήρη αποκατάσταση της φωνής μετά από χειρουργική αντιμετώπιση, εφόσον ακολουθηθεί σωστά η φωνητική αποκατάσταση. Ωστόσο, αν δεν αλλάξει ο τρόπος φώνησης ή δεν αντιμετωπιστούν οι προδιαθεσικοί παράγοντες, υπάρχει πιθανότητα υποτροπής.
Πώς μπορεί να προληφθεί η εμφάνιση πολύποδα;
Η πρόληψη περιλαμβάνει κυρίως την προστασία της φωνής. Συνιστάται:
- Η αποφυγή υπερβολικής ή εσφαλμένης χρήσης της φωνής
- Η διακοπή του καπνίσματος
- Η αντιμετώπιση αλλεργιών ή παλινδρόμησης
- Η σωστή ενυδάτωση
- Η εκμάθηση σωστής τεχνικής φώνησης, ειδικά σε επαγγελματίες φωνής (τραγουδιστές, εκπαιδευτικοί κ.ά.)
Αν η βραχνάδα ή η δυσκολία στην ομιλία διαρκεί πάνω από 2-3 εβδομάδες, χωρίς σημεία βελτίωσης, είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε έναν ειδικό ΩΡΛ.
